Monday, 20 December 2010

Mảnh phố


Bà cụ nghèo
Từ quê lên phố
Gánh báo nhỏ
Lênh tênh từng bước trên hè

Cuộc đời cong cong tấm lưng gầy
Có đủ nhưng lời ruồng rẫy
Những cái cười khẩy
Những nét mặt cảm thông

Trời đổ mưa giông
Bà cụ bước vội
Người ướt nhẹp tay run run miếng nilon gói
che báo…
Người ướt được nhưng mẹt báo phải khô


Trời tạnh cơn mưa
Oằn lưng sốc lại gánh báo
Bà cụ lại tần tảo
lần ra phố
Rao bán báo kia hay bán cả tuổi già…

Hòa vào dòng người đang tất bật đi qua
Mái tóc bạc trắng…
Bước chân gầy sao rất nặng
Nghe quặn hơn một tiếng thở dài

Ta tự hỏi
Liệu cuộc đời
Có phải do những mảnh nhoc nhằn
ghép lại
Có phải là những mảnh lam lũ ngoài kia
Đang xô nhau…
Vội vã…?

11:27 am
Hà Nội, 20/12/2010

Wednesday, 24 November 2010

Those were the days, my friends...


Muốn viết một điều gì đó trong những ngày này mà không biết làm sao để diễn đạt. Cái cảm xúc lúc này đây thật là phức tạp

Tuesday, 26 October 2010

Mùa thu châu Âu có đẹp đến thế không...

Châu Âu mùa lá rụng....

Tôi muốn viết về châu Âu, về những con đường nơi tôi đã đi qua, về nhưng món ăn tôi đã nếm thử, về những cảnh đẹp tôi đã mắt thấy tai nghe, về những hàng cây lá đỏ đẹp như mơ ước...để trả lời cho câu hỏi của bạn tôi "Mùa thu châu Âu có đẹp đến thế không ?"

Nhưng rồi điều tôi muốn viết hơn cả là những con đường, không phải là những con đường ta đặt chân lên mang màu gạch hay mang màu cỏ...mà là những con đường đưa tôi đến và gặp những con người châu Âu, với đủ màu da, đủ dáng vẻ, đủ nghề nghiệp khác nhau nhưng có chung một sự thân thiện và nhiệt tình.
***

Monday, 25 October 2010

Tản mạn chuyện ảnh cưới...


Mùa thu đến, nhẹ nhàng thay thế những tia nắng vàng oi ả của mùa hè bằng những ánh sáng bàng bạc, rồi nhẹ nhàng hơn, thay thế màu lá xanh của mùa xuân hạ bằng màu lá vàng đỏ đặc trưng của mùa, thay thế những chiếc áo hai dây, váy ngắn bằng những tấm áo khoác mỏng, rồi áo len rồi thì khăn quàng....

Mùa thu đến, mùa tựu trường đến, học trò sau mấy tháng nghỉ ngơi thư giãn lại quay lại với sách vở, lại dán lên tường một thời gian biểu mới và lại bắt đầu những ngày đèn sách, với những khái niệm mới, những bài giảng, những giáo viên mới, sự học hành trải dài theo mùa và cuộc sống tiếp tục khi mùa thu đến...

Mùa thu đến đồng nghĩa với mùa cưới cũng đến. Mùa thu luôn là mùa tuyệt vời để làm nên những ngày khó quên của các đôi tình nhân, là mùa mà tiết trời se lạnh, hương hoa sữa nồng nàn và ngọn gió heo may nhè nhẹ khiến những ai ít lãng mạn nhất cũng nao lòng mà ngẩn ngơ....Mùa thu nào cũng vậy, nhận trên tay tấm thiệp hồng của những người quen, cảm giác vui vui cho những lứa đôi yêu nhau, mong muốn một điều gì đó ấm áp, bền vững cho những con người quyết định gắn bó với nhau cả đời vào mùa thu ấy...

Mùa thu năm nay cũng vậy, nhận một tấm thiệp hồng của chị, rồi đọc được những dòng chữ như "đang nuôi tóc dài để..." hay bất ngờ hơn khi một sáng thức dậy thấy những relationship status được đổi từ single sang "in a relationship" để chuẩn bị ko lâu sau đó sẽ là "married to..."...Cảm thấy một niềm vui nhè nhẹ dâng lên trong lòng, mới đó còn xung quanh mình là những cô gái vô tư, là những ánh mắt cười trong veo và ngơ ngác, giờ nhận ra mọi người lớn cả rồi, đã đến lúc có những tổ ấm nhỏ bé của riêng mỗi người...

Saturday, 16 October 2010

Bà kính yêu...

Có thể nói rằng khi một người thân yêu của ta ra đi, không phải là người đó đi hẳn và rời xa chúng ta vĩnh viễn mà chỉ là họ tạm thời vắng mặt, và chuyển đến một nơi mới, đẹp hơn, hạnh phúc và ấm áp hơn và chờ ta ở đó...Cháu tin điều ây từ ngày bà rời cháu, rời cả nhà đi xa...

Thursday, 9 September 2010

Chỉ là để nói rằng…

Anh,

Hôm nay là ngày mà từ sáng sớm ngủ dậy em đã cảm thấy đặc biệt, một ngày khiến em cảm thấy đủ năng lương để làm hơn nhiều ngày khác…Chỉ là đôi khi có một điều gì đó muốn nói với anh mà sao khó vậy…Thế nên em viết những điều này…

Friday, 3 September 2010

1 năm. Và Hà Nôi. Và nhớ...

dĐịnh viết một cái note dài thật dài về những gì đã và chưa làm được trong một năm qua, những gì mình thấy mình giống và khác, những gì mình thay đổi và những gì vẫn giữ nguyên...nhưng câu chữ chưa đến...

Ngồi đọc báo về không khí 2/9, và tình cờ nghe giọng hát của Hồng Nhung cất lên thật cao, thật thanh "Em vẫn đạp xe ra phố...Anh vẫn tìm âm thanh mới..." mà cứ mê mải...một cái gì như là nhớ lắm...

Friday, 27 August 2010

Giải IG NOBEL cho ngành Xây Dựng

Đọc xong bài báo trên Tuần Việt Nam, tự nhiên nhận thấy cần một giải IG Nobel cho những đóng góp của ngành Xây dựng với dự án (mới được thay tên) "Khu dự trữ cho Trung tâm Hành chính quốc gia tại Ba Vì và tuyến đường Hồ Tây - Ba Vì". Giải thưởng vì:

Thứ nhất, Việt Nam là một trong số những nước can đảm nhất khi "hồn nhiên" xây dựng đồ án quy hoạch thủ đô mà dám lấn chiếm tới 66% diện tích đất trồng lúa, phung phí tài nguyên quốc gia và có thể đẩy đất nước từ một nước xuất khẩu gạo thứ 2 thế giới trở thành nước đứng trước nguy cơ về an ninh lương thực.
 
"Theo Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam "Hiện nay diện tích nông nghiệp của Thủ đô là 189 nghìn ha, đất trồng lúa là  117 nghìn ha, thế mà Quy hoạch đến năm 2030 lấn chiếm tới 73,5% diện tích đất nông nghiệp và 66% diện tích đất trồng lúa. Theo đó, diện tích đất nông nghiệp chỉ còn bảo tồn 50 nghìn ha và đất trồng lúa chỉ còn 40 nghìn ha" 
 
"Tại các nước phát triển, các nhà quy hoạch chỉ được giao cho số đất được giới hạn, khống chế từ trước. Đất canh tác nông nghiệp không bao giờ được tùy tiện sử dụng cho đô thị, đây là nguyên tắc. Quỹ đất này, phải được Quốc hội thông qua, chấp thuận. Cao hơn, cần phải trưng cầu dân ý. Không thể giao quyền cho một vài cá nhân định đoạt một lượng đất khổng lồ như vậy"

Monday, 23 August 2010

Đôi hoa cúc trắng

(photo by Bình Nguyên)

Trinh nguyên cánh trắng
Hoa nở bừng lên trong sắc thu về
Gọi mùa
Chớm lạnh
Đâu cứ phải mùa thu là buồn là giận
Đâu cứ phải thu về là lẻ loi
Giữ lấy nhau cho trọn một đời
Hoa sánh đôi bên hoa dưới nắng

Cho dù mùa thu sẽ tàn và sẽ vắng
Cho dù nắng có tắt khi ngày hết đêm về
Hoa bên hoa vẫn giữ vẹn câu thề
Cho mùa thu không buồn không giận nữa

Nếu để ý thấy một góc nào đó
Đôi hoa cúc đứng bên nhau mỉm cười
Một khoảnh khắc thôi, hãy nắm tay thật chặt
Giữ nhau bên mình như hoa quấn lấy hoa

Thu đã qua và cành úa tàn
Hoa vẫn đứng và vẫn cười trong gió
Bởi bên đời hoa có hoa vững chãi
Bão táp
Mưa rơi
Vẹn niềm tin trinh nguyên nơi cánh trắng.
 23.08.2009
(for someone)

Để hoa cúc không buồn mùa thu...

(photo: Bình Nguyên)

Hoa cúc
_Đường Hải Yến_

Lại bắt đầu mùa thu
Không lẽ gió cũng thở dài như thế
Hoa cúc nở vào say mê cũ
Những chấm lặng rực rỡ dở dang
Đâu chỉ có mùa thu mới nhắc mình buồn
Anh vẫn đâu đây trên thế gian nhưng không còn thuộc về em nữa
Như heo may dẫu nồng nàn đến thế
Mà biết đâu cúc vẫn nở trái mùa
Những cánh vàng đơn độc đến âu lo
Vẽ vào em bao mặt trời thao thức
Nghe trái tim đập dồn trong lồng ngực
Những gam buồn của thưở chớm mỗi thu

Hoa cúc sẽ bền trước sự chuyển mùa, như tình cảm sẽ bền trước giông bão, phải không anh? Muốn nắm lấy bàn tay thật chặt, giữ lấy niềm tin của mình thật chặt, giữ lấy sự ngọt ngào từ thuở ban đầu thật chặt để cùng đi đến cuối con đường...

Monday, 16 August 2010

Ngày không lạnh...

Ngày gió mùa về, chớm lạnh… Người đi trên phố như hối hả hơn trong cơn gió chiều nay. Những chiếc áo hai dây, váy ngắn và quần sóc đã nhanh chóng được thay thế bởi quần dài, áo khóac và khăn quàng…Có vẻ như mùa thu đã về, mở đầu bằng những đợt gió lạnh, và chỉ vài hôm nữa thôi sẽ thấy lá vàng, lá đỏ ở khắp nơi…mùa thu châu Âu lại sắp về…Cây sồi già lại lung lay trước cái lạnh…

Những ngày gió này làm lòng người dịu lại và trùng xuống, tay gõ bàn phím lạnh cóng, làn da se se man mát và mái tóc cũng phấp phới vội vàng hơn theo mỗi nhịp bước đi…

Có lẽ sẽ không có gì đặc biệt nếu như ngày hôm nay không phải là ngày được sưởi ấm bởi những nụ cười thật thân thiện. Một nụ cười nhẹ nhàng với một giọng nói với theo “good luck” của một người bạn quốc tế, một nụ cười thân thiện của một chị ở teaching office khi thấy mình cuối cùng cũng đến được đúng lúc để mượn được cái quyển luận văn năm ngoái, Một nụ cười của anh nhân viên ở Postroom rất hiền với đôi mắt cũng cười rất có duyên. Một người đàn ông lịch thiệp đứng lại nhường đường cho mình với một nụ cười nhã nhặn. Một người phụ nữ tay khệ nệ bê đồ vẫn dừng lại níu cái cửa cho mình với nụ cười thật ấm áp…và họ hay nói “You’re welcome”, có thể đó chỉ là một phép lịch sự xã giao của những người ở đây thôi, nhưng hôm nay lại bị siêu lòng bởi câu nói ấy cùng với những nụ cười ấy…

Mọi người vẫn bảo người Anh lạnh lùng, nhưng tôi không hoàn toàn nghĩ vậy, bởi với tôi họ mang lại những điều ấm áp và thân thiện tỏa ra từ những nụ cười…ít nhất là vào những ngày gió lạnh như thế này…

Wednesday, 4 August 2010

Note cho một ngày chia tay...

Cây sồi và mùa thu yêu dấu chụp cách đây gần 1 năm...

Có một điều gì đó rất lạ thay đổi theo thời gian. Tôi nhận ra rằng một nửa thời gian đầu khi ở đây, ta thường trông ngóng về nơi mình đã rời đi, mà trong lòng tôi lúc đó là Hà Nội, còn một nửa thời gian còn lại, người ta lại bắt đầu buồn vì nơi mình sắp rời xa...

Hôm nay là kỉ niệm tròn 11 tháng đặt chân đến mảnh đất này, bạn có tin hay không thì tùy, nhưng vào giờ này 11 tháng trước, khi tôi ngồi trong chiếc xe taxi và nhìn ngắm thành phố với vô vàn điều mới lạ và tò mò, tôi đã có một chút chạnh lòng rằng rồi mình sẽ buồn thế nào khi rời khỏi đây...và đến giờ khi quãng thời gian tôi còn lại chỉ còn đếm lùi từng ngày...tôi càng gặm nhấm điều đó một cách rõ rệt hơn bao giờ hết...

Sunday, 1 August 2010

River flows in you...

Một sáng chủ nhật uể oải dậy muộn. Trời xam xám và mát lạnh, cái cảm giác không rõ là trưa hay chiều khiến tâm trạng có phần trùng xuống. Dậy check Facebook và những trang web quen thuộc, tự nhiên thấy có chút gì đó thoảng qua...nhớ lại một quyển sách đã đọc đâu đó "Phút nhìn lại mình" rằng mỗi ngày nên dành một chút thời gian tĩnh để ngẫm lại những điều mình đã làm... 

Lâu rồi không viết một cái gì đó, nghĩa là lâu rồi không nhìn lại những gì mình đã làm, lâu rồi không cho phép suy nghĩ bay lên một tầng không gian khác...và giờ bất chợt mọi thứ ùa đến, nhẹ nhàng và tự nhiên đến độ ta không có cảm giác là mình đang nghĩ ngợi miên man lắm...

Saturday, 17 July 2010

Sự thật...

Đôi khi trong những hoàn cảnh nhất định, một nửa sự thật không có nghĩa là gian dối...

Và...
...cuộc sống còn nhiều điều bất ngờ và nhiều điều thử thách...

...đủ để thấy mình cần phải giữ một chữ "tin", phải thế không?

Ngủ ngon...

Friday, 2 July 2010

Vẩn vơ...

12 rưỡi, chưa phải là quá muộn nhưng cũng không còn đủ sớm để ngủ khi mà mai phải tỉnh dậy lúc hơn 6h cho kịp chuyến bus. Tự nhiên cảm thấy xốn xang, một ngày nhiều công việc mà dường như vẫn dài, bởi những cảm xúc chợt đến cứ làm lòng người xao động...

Đã sang những ngày đầu tiên của tháng 7, sắp tròn 10 tháng đến đây cũng có nghĩa là chỉ còn 2 tháng nữa ở lại UK này, cái cảm giác nhớ thương bắt đầu dâng lên trong mình, nhẹ nhàng như lúc đứng ngoài cửa sổ nhìn xuống sân hay lúc đi bộ tung tăng ngang qua những cảnh vật quen thuộc...Sắp xa rồi, và mọi thứ mình đều muốn lưu lại, muốn ghi nhớ tất cả...chỉ sợ đến lúc về Việt Nam rồi, sẽ chẳng còn dịp nào để quay lại nơi đây nữa. Dù chưa ở đây được đến 1 năm, nhưng đã cảm thấy gắn bó thân thiết lắm rồi. Thời tiết mấy hôm nay đẹp trời và mát mẻ, đôi lúc lại se se giông như những ngày đầu tiên mình sang đây, cái cảm giác của ngày mới sang vẫn còn rất rõ nét và vẹn nguyên như mới hôm qua vậy, thế mà sắp xa rồi đấy. Bây giờ nhắc đên Leeds, lòng mình không còn cái rộn ràng như ngày xưa nữa, có lẽ mình yêu Norwich thật rồi...Mình thấy hài lòng và thoải mái với cuộc sống ở đây, thấy nó êm đềm, yên ả và thanh thản lạ lùng. Giá như Norwich ở cạnh Hà Nội nhỉ, mình sẽ đến đây hàng ngày, chỉ để lượn qua cái hồ, ngắm vịt và thiên nga bơi, hay để ngắm hoàng hôn màu hồng cam khuất dần dưới những hàng cây...hoặc đơn giản hơn, để ngắm những bông daisy bé xíu mọc li ti trên cỏ giản dị tới độ không nhiều người chú ý mà lên ảnh lại đẹp và tinh tế đến bất ngờ. Norwich đẹp và thân thương đến từng thứ nhỏ nhất...Yêu rồi, từng chút từng chút một...Yêu rồi lại sợ, sợ phải xa nơi đây, chẳng biết đến bao giờ thì quay lại...

Một chút nhớ, nhớ cô bạn người Ấn Độ của mình, lâu lắm rồi không gặp bạn, có phải gần đến 2 tháng rồi ấy nhỉ. Tự nhiên hôm nay bước ra cửa, ra tới hành lang, lại nhớ cô bé ở phòng 75, mái tóc xoăn, mắt đánh mầu đen và người dong dỏng cao ấy. Cái cô bạn này đến là buồn cười, làm việc lúc nào cũng "random", thích gì thì làm, chẳng tính trước gì cả. Anjali sống rất vô tư, cực kì tốt và cá tính. Thèm gặp bạn, để uống với bạn một tách trà, để cùng nhau nói dăm ba câu chuyện, cùng nhau cười vui, cùng nhau chụp một vài kiểu ảnh ngộ nghĩnh, cùng ở bên nhau cho quãng thời gian 2 tháng ngắn ngủi còn lại này... Những người bạn như thế giúp cho mình có những cái nhìn rất khác về cuộc sống. Đúng là đi một ngày đàng học một sàng khôn, mái trường UEA này đã mang đến cho mình những người bạn từ nhiều miền đất, nhiều châu lục với những nét tính cách và văn hóa rất khác nhau, để mình thấy rằng cuộc sống ngoài kia còn phong phú lắm. Khi nhìn hẹp thì Việt Nam rất đông, rất nhiều tính cách, nhưng khi nhìn rộng ra thì ngoài Việt Nam còn rất nhiều người dân với rất nhiều những nét văn hóa mới lạ khác nữa. Đi để thấy thêm nhiều điều mới, để thấy có những thứ tưởng chừng như không thể mà vẫn tồn tại, để thấy có những thứ văn minh khác xa với trí tưởng tượng nhỏ bé của mình, để thấy thêm yêu văn hóa Việt Nam. Hi vọng có thể truyền tải một phần nào đó trong buổi giới thiệu ngày mai.

Thêm một cảm giác man mát nhè nhẹ nữa trên đường đi về, trời xanh quá và lòng cũng xanh quá...Con đường buổi chiều thứ 5 mà vắng như ngày chủ nhật. Những ngày này mình không có nhiều ý thức về ngày tháng, chỉ có cái cảm giác rõ ràng rằng thời gian đang trôi đi, rất nhanh...

Và cũng cứ thế cảm xúc trôi đi...

Monday, 21 June 2010

Tản mạn nhân ngày nhà báo...


 Trước hết xin chúc mừng những nhà báo, trong một ngày rất đặc biệt, ngày nhà báo Việt Nam 21/6. Không thể phủ nhận rằng trong thời gian qua báo chí có vai trò rất lớn trong các công tác xã hội, không chỉ là đưa thông tin về cuộc sống, về con người đến với đông đảo nhân dân, một cách nhanh và kịp thời, mà báo chí còn đóng góp rất nhiều trong việc phanh phui ra những hành vi sai trái, tham gia giải quyết nhiều vấn đề xã hội một cách nhanh nhậy. Xin cảm ơn các nhà báo. Mỗi lần tiếp xúc với họ, tôi đều thấy một sự khẩn trương, hối hả, một tác phong làm việc chuyên nghiệp và bằng ngòi bút của mình, họ đã làm được rất nhiều điều tốt đẹp cho xã hội. Thử tưởng tượng xem nếu không có báo chí, không có những cơ quan ngôn luận như thế thì xã hội sẽ như thế nào. 
Tuy nhiên, khi trao đổi cùng với một người bạn, chúng tôi cùng nhận thấy rằng có một vài điều chưa đồng tình với báo chí, đặt biệt là báo mạng trong thời gian qua. Trước hết đó là cảm giác mạnh mỗi lần  vào một trang báo và đập vào mắt là những tin giật gân như kiểu Quái xế đua tốc độ giữa ban ngày, xe buýt bị đốt cháy rụi, kinh hoàng vụ moi tim ăn phổi bạn tù, chuyện kinh hoàng về người đàn bà giết chồng hàng loạt...Chỉ nhìn qua cũng thấy ghê sợ mà không dám đọc. Ngày trước khi còn sống bà ngoại vẫn thường hay đọc báo, trên đó có nhiều bài giết người, cướp của, nhiều thông tin giật gân đến man rợ làm bà sợ không dám ra ngoài đường, tối trằn trọc không ngủ được vì thấy cuộc sống quá rối ren. Người già mà còn cảm thấy như vậy, không hiểu giới trẻ sẽ cảm thấy như thế nào mỗi lần đọc báo?!
Nhớ ngày xưa, trong thời kì chiến tranh, trên loa đài, trên báo chí những tấm gương anh hùng lấy thân mình lấp lỗ châu mai, anh Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng...được tôn vinh và được nhắc lại rất nhiều lần, khiến khí thế toàn quân toàn dân càng trở nên hăng hái. Những sự hi sinh ấy  cổ vụ và tiếp thêm sức mạnh cho đồng bào, cho nhân dân quyết tâm đánh giặc. Hình ảnh những tấm gương các anh hùng ấy đã in sâu tới mức thỉnh thoảng bố vẫn lấy ra để đọc và kể cho các con nghe.
Lại nhớ ngày xưa bác Hồ phát động phong trào người tốt việc tốt, những nghĩa cử cao đẹp được xã hội trân trọng và tuyên dương. Xã hội bây giờ cũng không thiếu những hình ảnh đấy, những tấm gương vượt khó học giỏi, người lái taxi nghèo trả lại hơn 500 triệu cho người bị mất, những người phụ nữ nguyện chăm sóc những em nhỏ mồ côi...Những tấm lòng, những ý chí ấy vần tồn tại, nhưng trên mặt báo chí, nó dường như quá mờ nhạt so với những câu chuyện đau tim, kinh hoàng, và không gây chú ý bằng những tin nóng, những hình ảnh khiêu gợi. 
Tự đặt ra câu hỏi, nếu là một học sinh sinh viên còn đang trong thời gian định hình về tính cách, thường xuyên tiếp xúc với báo chí và với những thông tin như thế, thử hỏi các em sẽ nghĩ gì? Tại sao không viết nhiều hơn về những tấm gương tốt, không hướng mọi người tới những hành động đạo đức, những nghĩa cử cao đẹp, lối sống cao thượng, không làm cho mọi người tin vào những tấm lòng vàng, tin vào một xã hội tốt đẹp. Đành rằng báo chí phải phản ánh chân thực cuộc sống, phải đưa tin tức đến với độc giả, nhưng nếuu cứ mải mê trong cái thế giới báo chí với ma túy, mại dâm, đua xe, giết người thì không ít thì nhiều, những độc giả, đặc biệt là độc giả trẻ cũng sẽ bị ám ảnh bởi những điều như thế và không thể nói chắc rằng hành động của các em, sẽ không bị ảnh hưởng bởi những điều các em đọc được. Báo chí phản ánh thông tin, nhưng sự cân đối giữa những thông tin tốt, và những thông tin xấu, những điều làm sai và cả những điều làm đúng cần có một tỉ lệ phù hợp, để độc giả khi đọc có thể cảm thấy rằng ngoài kia đang có nhiều điều sai trái, vi phạm, nhiều những điều đáng lên án, nhưng cũng có niềm tin hơn vào những điều tốt và tích cực.
Một góp ý nữa là văn hóa quảng cáo. Dù biết  rằng phải có duy trì quảng cáo thì mới có kinh phí để làm báo, nhưng không có nghĩa rằng có thể quảng cáo bừa bãi khắp mặt trang báo, với những thông tin hết sức là không phù hợp. Nào thì "Siêu mẫu gợi cảm-click"  nào thì "những nụ hôn đồng tính quyến rũ nhất", nào thì "người đẹp bikini". Không hiểu rằng trong khi cả xã hội, và ngay cả những người làm báo đang kêu gọi giới trẻ, giới học sinh sinh viên sống lành mạnh hơn, tích cực hơn, không truy cập những trang web xấu, nhưng cùng lúc đó, những mục quảng cáo lấp lánh, với hình ảnh sống động cứ như vậy đập vào mắt thì làm sao tránh khỏi tò mò, làm sao để tạo ra sự lành mạnh, khi mà những điều không lành mạnh được quảng cáo ở khắp nơi. 
Nêu một ví dụ về chuyện đồng tính. Rõ ràng khoảng chục năm trước, không nhiều người biết khái niệm thế nào là đồng tính, là lesbian, là gay, là hifi...thế nhưng một vài năm gần đây, khi văn hóa phương tây xâm nhập vào nước ta ồ ạt, khi những thông tin về đồng tính trên thế giới xuất hiện khắp nơi, và được quảng cáo (một cách vô tình?!) rộng rãi, thì giới trẻ đua nhau bắt chước. Các em nữ 9X cặp kè với nhau giả vờ là lesbian, kiss nhau và chụp những ảnh gợi cảm. Thử hỏi các em học những điều đấy ở đâu, nếu không phải là phim ảnh, là báo chí, là các đường link quảng cáo đến những website không tốt và rồi tệ hơn là các website bẩn. 
Tản mạn đôi điều về báo chí trong thời gian qua, không thể phủ nhận và cảm ơn những điều mà báo chí làm được cho xã hội, nhưng cũng còn nhiều điều để bàn dưới con mắt của một người trẻ. Hi vọng rằng những người làm báo Việt Nam sẽ chú ý hơn nữa, để những thông tin họ đưa ra, không chỉ mang tính thông tin, mà còn mang tính giáo dục và hướng con người đến cái chân, thiện, mĩ.
Một lần nữa, chúc mừng các nhà báo Việt Nam.

Friday, 18 June 2010

"Tôi yên tâm"...

Một bài viết rất hay, xúc tích và rất đáng suy nghĩ...sao lại lắm điều xót xa đến thế. Dù không muốn nhưng những hành động mang tính bất hợp lí gây nên nhiều ý kiến bất đồng và phản đối từ phía người dân ngày càng rõ ràng...Những câu chuyện này rồi sẽ còn đi đến đâu? Bao giờ thì người dân mới có thể thật sự "yên tâm" khi mà còn vô số những vấn đề bức xúc thế này?
----------------------------------------------------------------
Một tuần đã trôi qua với những phát ngôn đáng xếp vào diện bất hủ và những hành động ấn tượng qua lăng kính của nhà báo Trực Ngôn.

"Tôi yên tâm"... nhưng "tôi nhân dân" không yên tâm
Cho đến bây giờ, dự án xây dựng đường sắt cao tốc vẫn chưa làm cho nhiều đại biểu QH tâm phục, khẩu phục. Theo kết quả lấy ý kiến các đại biểu QH về vấn đề này thì chỉ có khoảng 1/3 đại biểu đồng ý hoàn toàn với dự án do Chính phủ đề xuất cho dù Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng tuyên bố chắc như đinh đóng cột gỗ lim: "Tôi yên tâm".
Xin thưa lại với Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng rằng: không ai nghi ngờ quyết tâm của ông trong việc xây dựng đường sắt cao tốc. Nhưng với số tiền đầu tư cho dự án quá khổng lồ và hiệu quả kinh tế của dự án này lại cho đến nay vẫn chưa rõ ràng thì đúng là "tôi yên tâm" mà dân thì không yên tâm tí nào.
Khát vọng về tương lai của đất nước của những nhà lãnh đạo đất nước là vô cùng quan trọng. Nếu những nhà lãnh đạo không có khát vọng thì đất nước làm sao mà "bay" lên được. Nhưng khát vọng phải dựa trên hiện thực mang tính khoa học cao nếu không khát vọng sẽ trở thành ảo vọng.
Để bảo vệ luận thuyết "Tôi không lo", Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng có đề cập đến một số lý do trong đó có 2 lý do được dư luận xã hội liên tục nhắc đến. Nhưng cả 2 lý do này lại làm dân... lo. Có lẽ dân chưa hiểu hết hay chưa hiểu đúng ý của Phó Thủ tướng chăng (?)
Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng tuyên bố chắc như đinh đóng cột gỗ lim: "Tôi yên tâm". Ảnh: VNN
Lý do thứ nhất: Phó Thủ tướng khẳng định: "Chúng ta không thể không làm đường sắt cao tốc". Cho đến bây giờ, người dân nghĩ nát óc vẫn chưa tìm ra luận chứng để thấy không thể không làm đường sắt cao tốc. Không thể không làm nghĩa là không có con đường nào khác hoặc không làm là chết. Cũng như người ta thường nói không thể không ăn, không thể không uống, không thể không thở chứ không ai nói không thể không ở nhà 5 tầng.
Nhân dân thực sự muốn được nghe những người có trách nhiệm, đặc biệt là Phó Thủ tướng nói cho dân một cách rành rõ vì sao nước ta không thể không làm đường sắt cao tốc. Và nếu không làm đường sắt cao tốc thì Việt Nam sẽ phải đứng trước những nguy cơ gì?
Lý do thứ hai: Theo báo VNN, Phó Thủ tướng đưa ra lý do "phải làm" đường sắt cao tốc "vì không có nước nào có diện tích dài như Việt Nam". Thưa Phó Thủ tướng, nếu nói như Phó Thủ tướng thì phải hiểu cho đúng là Việt Nam là nước có chiều dài dài nhất so với tất cả các nước trên thế giới. Theo tìm hiểu của tôi thì đây là thông tin hoàn toàn sai. Nhưng chuyện sai này không hề quan trọng một tí nào vì Phó Thủ tướng chứ đâu phải giáo viên dạy địa lý. Điều quan trọng nhất là: cứ cho Việt Nam là một trong những nước có chiều dài dài nhất thế giới đi chăng nữa thì có bắt buộc phải làm đường sắt cao tốc không? Không ít nước có chiều dài hơn Việt Nam nhưng không có đường cao tốc.
Còn một điều nữa người dân không dám khẳng định nhưng cứ thấy mơ hồ mặc dù ai cũng mong cuộc sống của mình sẽ đến ngày như thế. Đó là việc ông dự tính đến năm 2050 thu nhập bình quân đầu người là 20.000 USD/ năm (khoảng gần 1.700 đôla/tháng = 32.300.000 đồng). Theo dự tính của các nhà nghiên cứu xã hội thì 40 năm nữa (năm 2050 ), tỉ lệ nông dân ở nước ta có thể chỉ chiếm khoảng 60 phần trăm. Thu nhập đầu người ở nông thôn Việt Nam hiện nay khoảng 600.000 đồng/tháng (khoảng 30 đô la).
Năm 2050, dự tính thu nhập bình quân đầu người là 1.700 đôla (32.300.000 đồng) đồng/tháng thì cứ cho là nông dân sẽ thu nhập khoảng 700 đôla (13.000.000 đồng). Vậy làm thế nào để những người nông dân tăng thu nhập của họ từ 600.000 đồng lên cứ cho là 13.000.000 đồng khi mà đất canh tác của nông dân mỗi ngày một thu hẹp. Và chúng ta không thấy một dấu hiệu nào khả quan về một cuộc Cách mạng xanh với sự đổi thay phương tiện sản xuất và tư duy sản xuất nông nghiệp. Hay phép tính thu nhập bình quân này chứa đựng bên trong sự chênh lệch giàu nghèo đến khủng khiếp? Ví dụ một bên có tài khoản hàng chục triệu đôla và một bên chỉ có mấy bồ thóc, mươi con gà, mươi con vịt và một hai con lợn?
Xin thưa, đây cũng chỉ là những tư duy đơn giản nhưng chứa đựng sự "không hề yên tâm" của người dân mà thôi. Chúng ta hãy cùng nhau làm cho người dân được thực sự yên tâm. Vì đó chính là sứ mệnh của những người có trách nhiệm với đất nước. Và hơn nữa, với sự tin tưởng vào Chính phủ, cái gì dân chưa hiểu thì dân hỏi cho dù chưa chắc người dân đã được trả lời thấu đáo.
Có một mỏ vàng nhân tạo lớn nhất ở Việt Nam
Ba Vì, một nơi cách đây mươi năm chỉ là chốn "sơn lâm thăm thẳm" trong ký ức của những người Hà Nội. Nhưng đến một ngày, khi người dân thức dậy, họ thấy một thứ ánh sáng chói loà hắt lên từ những mảnh vườn lơ thơ mấy luống rau muống, rau dền, từ những khu đất nhiều đá sỏi với cây dại, từ những ngôi nhà nghèo nàn mà chủ nhân muốn rời bỏ để đến thành phố lập nghiệp làm ăn...
Ánh sáng gì vậy? Cuối cùng người ta phát hiện đó là ánh sáng do vàng lá, vàng miếng... hắt lên. Mỏ vàng lớn chăng? Đúng. Nhưng không phải mỏ vàng thiên nhiên mà mỏ vàng nhân tạo. Đấy chính là giá đất ở Ba Vì.
Ba Vì sẽ trở thành Trung tâm hành chính quốc gia? Trục Thăng Long có thể kết nối các vùng văn hoá? Ảnh: VNN
Ôi, mọi chuyện ở trên đời này đều có thể và chẳng ai lường trước được. Nghe nói có người dân đã bán rẻ như bèo hàng nghìn mét đất trước khi Ba Vì được "vàng hóa" (xin lỗi không phải là hóa vàng) giờ tiếc của quá mà sinh ốm nặng. Lại nghe nói có người đã bán đất trước kia giờ tiếc quá đâm lẩn thẩn. Thế là đêm về lẻn đến mảnh đất xưa của mình bốc trộm mấy cục đất bỏ vào túi mang về nhà giấu kín vì bị ảo giác nên nhìn đất sỏi lại thấy đó là những cục vàng lấp lánh.
Ba Vì sẽ trở thành Trung tâm hành chính quốc gia. Đó có phải là một tin đồn không? Không. Người dân tin đó là một dự án có thật vì Chính phủ, Quốc hội, các chuyên gia, các phương tiện truyền thông đã và đang bàn luận rầm rộ từ lâu nay. Thế nhưng ngày 15/6, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Hồng Quân khẳng định trước Quốc hội là không có chuyện dời đô lên Ba Vì.
Bộ trưởng Bộ xây dựng tất nhiên là thành viên của Chính phủ mà lại là thành viên vô cùng quan trọng vì phụ trách việc xây dựng đã khẳng định như thế. Không có chuyện đó sao lại bàn luận công khai và bàn luận một cách nghiêm trọng như thế? Vậy đây là cái gì và vì sao lại thế?
Những người dân kém cỏi và ít năng lực như Trực Ngôn đây đang rơi vào một "trận đồ bát quái" của thông tin mà chẳng biết thực hư thế nào. Đã có những đại biểu QH nói vì nhiều cán bộ có đất ở đó nên tạo ra "tin đồn" này để nâng giá đất (phát biểu của ông Phạm Quốc Anh - Chủ tịch Hội  Luật gia VN). Than ôi! Chẳng lẽ những người làm ra "tin đồn" kia lại có thể "lừa được" cả Quốc hội à? Có thể qua mặt được người phụ trách toàn bộ việc xây dựng của đất nước à?
Người dân như tôi không dám bàn đến những điều lớn lao hay bàn đến chuyện tâm linh hay phong thủy nếu xây dựng Trung tâm hành chính quốc gia tại đó. Người dân chỉ hoang mang chạy vòng quanh như gà mắc tóc hay như một người loạn thị vì thấy người có trách nhiệm này bảo có, người có trách nhiệm kia bảo không... chẳng biết đâu mà lần.
Rồi lại trục Thăng Long nữa chứ. Có quá nhiều chuyện mà tôi không thể nào kể hết ra đây. Tôi chỉ muốn nói đến một việc thôi. Đó là việc tôi chưa bao giờ nghe nói đến một cái đường rộng mà chúng ta gọi với một thuật ngữ cao siêu là TRỤC lại có thể kết nối vùng (hoặc nền) văn hóa này với vùng (nền) văn hóa khác. Và tôi xin lỗi được nói rằng: tôi sẵn sàng tiếp chuyện những ai có quan niệm về sự kết nối các vùng văn hoá như vậy.
Đấy là tôi chưa nói đến việc "đô thị hóa" một cách sai lệch chính là thuốc độc bảng A giết chết những vùng (nền) văn hóa. Trên thực tế, chúng ta đã và đang giết chết nhiều vùng văn hóa bằng những cuộc "xâm lược" thô bạo của nhiều dự án. Tôi đồng ý với ý kiến của đại biểu QH Vũ Hồng Anh khi ông khẳng định: "Trước nay trên thế giới không nước nào và không ai chỉ bằng một trục đường thẳng mà có thể kết nối văn hóa giữa các vùng miền".
Quan niệm một con đường hay một cái TRỤC lại có chức năng kết nối các vùng văn hóa là một quan niệm hoàn toàn sai lầm và không hiểu một chút gì về bản chất văn hoá. Nếu cứ làm một cái TRỤC mà kết nối được những điều như thế thì có vấn đề gì mà người Việt Nam chưa làm được thì cứ làm một con đường hay một cái TRỤC là xong. Như thế, chúng ta sẽ có TRỤC kết nối Nhà nước với nhân dân, kết nối người giàu có với người nghèo để san sẻ cho nhau, môi trường sạch và môi trường nhiễm độc, kết nối Vedan với dân cư hai bờ sông Thị Vải, kết nối các nước cùng biên giới để hoá giải những bất đồng, kết nối...
Thông điệp của một Bộ trưởng
Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Minh Thuyết, Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng khẳng định việc đồng bào đu dây qua sông Pôkô là "một sáng tạo không ai ngờ tới".
Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng khẳng định việc đồng bào đu dây qua sông Pôkô là "một sáng tạo không ai ngờ tới". Ảnh: VNN
Tôi rất tiếc không được trực tiếp nghe câu trả lời này của Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng để xem biểu cảm trên gương mặt của ông khi nói câu này. Bởi với suy nghĩ của tôi và của rất nhiều người dân thì khi nói câu đó gương mặt của Bộ trưởng là một gương mặt dày vò, xót xa.  Bởi với vị trí và trách nhiệm của ông, ông không thể nào yên lòng khi để những đứa trẻ tuổi con cháu ông phải đu trên một cái ròng rọc qua sông đi học mà bất cứ lúc nào cái dây kia cũng có thể đứt.
Đây không phải là sự sáng tạo. Đây là sự cùng cực. Chỉ riêng việc người ta chi phí cho việc đào đường lên lấp đường xuống và vô vàn cái vô lý trong xây dựng đã thừa tiền để xây dựng cả trăm chiếc cầu bắc qua sông như sông Pôkô. Nếu việc túm vào dây ròng rọc để "bay" qua sông là "một sáng tạo không ai ngờ tới" thì Việt Nam là một đất nước ngập tràn những sáng tạo không ngờ tới. Đó là sáng tạo leo qua dải phân cách để sang đường, sáng tạo những cái thuyền quái gở để đi trên phố của thủ đô mênh mông nước ngập chỉ sau một cơn mưa , sáng tạo xây những ngôi nhà siêu mỏng, sáng tạo chôn ảnh kỷ niệm, chôn báo chí, chôn cả điện thoại di động của nước người xuống đất trong thời gian là 1000 năm để các hậu duệ của chúng ta kỷ niệm... 2000 năm Thăng Long cho thêm nhiều ý nghĩa.
Nhiều người dân đã phản ứng câu nói này của Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng. Nhưng tôi xin làm luật sư bào chữa cho ông. Bởi tôi tin, một đồng chí bộ trưởng nói câu đó chắc phải có thông điệp sâu sắc. Vậy thông điệp ấy là gì? Tôi xin tạm dịch là: Thưa Quốc hội, việc những đứa trẻ phải đu trên dây qua sông đến trường mà chúng có thể rơi xuống sông bất cứ lúc nào và có thể bị cướp đi tính mạng trong lúc chúng ta đang bàn đến đường sắt cao tốc và trục Thăng Long của 50 năm sau là một câu chuyện đau lòng không ngờ...
Sau khi nghe tôi dịch nội dung bản thông điệp của câu nói ấy, con trai tôi cười khanh khách nói: "Bố dịch khá đấy, 9,5... 9,5 và 9,5". Nhưng trước khi đợi Nhà nước xây chiếc cầu không đáng bao nhiêu tiền nhưng lại vô giá về lòng nhân ái, yêu thương thì báo chí đã kêu gọi các nhà hảo tâm nhanh chóng xây chiếc cầu đó. Bởi cứ thủ tục giấy tờ... v.v... thì những đứa trẻ đu dây kia có lẽ quên mất thói quen đi trên mặt đất và trở thành những Tarzan vùng sông Pôkô.
Những cuộc "di tản" trong bóng tối
Đã có một thời, người dân gọi Sở điện là Sở "điên nặng" (đánh vần tiếng Việt: đờ iên điên nặng điện). Cho dù đấy là cách nói hài hước nhưng cũng cho thấy tình trạng của ngành điện Việt Nam.
Một trong những nguyên nhân cắt điện quá nhiều trong dịp này là người ta làm lại hệ thống điện gì gì đó cho Đại lễ 1000 năm Thăng Long. Ảnh: VNN
Theo sơ đồ của ngành điện thì 20 năm nữa vẫn còn thiếu điện. Một trong những nguyên nhân mà người có trách nhiệm liên quan giải thích là vì chúng ta vẫn dùng thiết bị lạc hậu hao tổn năng lượng và vì người dân vẫn chưa biết tiết kiệm điện.
Có người có trách nhiệm lại đổ tại trời. Chắc là vì trời ít mưa và ông trời không biết điều phối có kế hoạch các cơn mưa của mình chăng. Tôi đã từng ở Pakistan nhiều ngày. Đó là một đất nước khô cằn đến mức người dân ở đó nói có thể đổi mạng người lấy một cái cây xanh. Nhưng người dân ở đó cũng chưa bao giờ rơi vào "thảm kịch" cắt điện như ở Việt Nam.
Những lý do này có tác động đến hao tổn điện nhưng chỉ là một trong những lý do rất phụ mà thôi. Theo một số nhà nghiên cứu thì Việt Nam là nước cắt điện nhiều nhất ở khu vực châu Á. Nó cho thấy năng lực của ngành điện quả có vấn đề gì đó rất "nặng".
Mấy ngày nay, Hà Nội nóng kinh khủng. Cùng với sự tấn công của thiên nhiên là cuộc tấn công "từng phần" nhưng dai dẳng của ngành điện. Nghĩa là điện cứ cắt từng buổi sáng, từng buổi chiều, từng buổi tối và từng đêm ở nơi này và nơi kia.  Cùng với cái nóng khủng khiếp đó là lúc những fan hâm mộ bóng đá đang "điên lên" vì World Cup.
Chính vì thế mà những đêm này ở Hà Nội, người ta bắt đầu thấy những cuộc "di tản" trong bóng tối. Đó là cuộc "di tản" từ nhà mình đến các nhà nghỉ. Nhà nghỉ, trong con mắt của những người theo chủ nghĩa đạo đức học chỉ là nơi giành cho những đôi tình nhân và những kẻ ngoại tình. Thế nhưng bây giờ họ thấy xuất hiện cả trẻ con và các ông bà già cũng "âm thầm" đến đó để chạy trốn những cơn nóng đến "nhão óc" và để thoả mãn cơn ghiền bóng đá. Nhiều nhà nghỉ trong khu vực họ cũng mất điện nhưng các nhà nghỉ này đã rút kinh nghiệm từ nhiều năm nay nên đã chuẩn bị máy phát điện chạy dầu, chạy xăng.
Một trong những nguyên nhân cắt điện quá nhiều trong dịp này là người ta làm lại hệ thống điện gì gì đó cho Đại lễ 1000 năm Thăng Long. Lẽ ra, mọi việc "làm mới" cho Hà Nội phải được kết thúc cơ bản vào cuối năm 2009. Chứ bây giờ đã là giữa tháng 6 rồi mà bộ mặt thành phố vẫn chưa đâu vào đâu. Thế là để lấy thành tích người ta sẽ làm vội làm vàng, bôi bôi trát trát, đào bới lung tung, điện đóm mịt mùng. Hơn nữa, những người phụ trách ngành điện thừa biết tháng 6 là tháng World Cup đến nỗi có Bộ trưởng phát biểu ở QH là trả lời ngắn vì để xem khai mạc World Cup cơ mà.
Vậy người dân rất cần điện trong những ngày này. Tôi có người quen ở gần Ba La, Hà Đông nói rằng từ lúc khai mạc World Cup đến giờ gần như không được xem ở nhà mình vì cắt điện mà phải vào nhà nghỉ đèn đỏ đèn xanh ảo mờ để... xem World Cup.
Những người có trách nhiệm ngành điện giải thích việc cắt điện là do ưu tiên phục vụ Đại lễ 1000 năm Thăng Long. Nghe thật lạ lùng phải không các vị. Lẽ ra bây giờ, người dân thủ đô phải được hưởng những gì đó trong cái năm vô cùng đặc biệt mà có lẽ 1000 năm mới có thì họ lại đang phải đương đầu với bao mệt mỏi như đường xá đào lấp, vỉa hè bới tung, điện cắt liên tục, bụi bặm mịt mù...
Người dân sẽ phải chịu đựng cho đến một đêm nào đó chợt thấy trống đánh vang, pháo hoa bắn lên trời... mới biết Đại lễ 1000 năm Thăng Long đã đến. Nhiều người già thở dốc vì nóng tới 40 độC mà không có điện bỗng ao ước: "Giá mà họ để đến 2000 năm làm Đại lễ thì sướng biết bao".
Một văn bản cổ xưa vừa tìm thấy
Với 2.400 chữ của ông Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo với tựa đề "Bốn năm giáo dục qua các con số", năm người bạn tôi đều là giáo viên ở các cấp từ PTTH đến Đại học đều cười và nói: "Bài viết này giống một bản báo cáo thành tích cách đây nhiều năm của ngành giáo dục". Còn tôi, tôi gọi đó là "văn bản cổ xưa vừa tìm thấy trong... máy vi tính".
Những gì ngành giáo dục đã làm thiết nghĩ nhiều người đều biết cả, đặc biệt những người công tác trong ngành giáo dục. Tôi không hiểu ông Thứ trưởng kia viết bài báo này và gửi bài báo này để in lên báo làm gì???
Theo Thứ trưởng, thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" là một trong những thành tích trong 4 năm qua của ngành giáo dục. Ảnh: thanhnienbrvt.com
Có quá nhiều vấn đề trong bài báo này cần phải được bàn đến nơi đến chốn. Nhưng tôi chỉ nói qua một hai điều mà thôi. Ông Thứ trưởng viết rằng các vụ việc vi phạm đạo đức nhà giáo đã giảm rõ rệt. Xin thưa ông Thứ trưởng, có thể số lượng giáo viên vi phạm đạo đức bị ngành giáo dục phát hiện ít hơn trước kia. Nhưng mức độ vi phạm đạo đức thì kinh hoàng mà tôi không muốn kê khai những vụ việc ấy ra nữa.
Trong bản báo cáo của một Thứ trưởng về nền giáo dục đang bị xã hội lên tiếng như những hồi chuông báo động gấp mà ông lại nói về mấy em đi thi không bị tai nạn xe máy, xe đạp. Vấn đề đi xe máy, xe đạp có va chạm hay bị tai nạn cho dù có em học sinh đã mất đi mạng sống thì cũng không thuộc về những yếu tố cơ bản của một nền giáo dục mà Nhà nước và nhân dân đang đau đầu tìm cách giải quyết.
Ông viết: "Phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" có sức lan toả mạnh mẽ, đã tạo nên những chuyển biến rõ nét về cảnh quang trường lớp, về môi trường giáo dục nhân văn, về chất lượng dạy và học, về giáo dục kỹ năng sống, về gìn giữ và phát huy truyền thống lịch sử văn hoá dân tộc".
Đoạn báo cáo trên quá cũ, quá sáo mòn mà chúng ta đã phải nghe lâu lắm rồi. Trường học đang ngày càng mất đi bản chất "mái trường thân yêu" của nó và học sinh càng ngày càng trở nên tự do một cách bất cần. Tôi nói những lời lẽ này với ông cho dù nặng nề thế nào thì ông vẫn là Thứ trưởng và tôi vẫn là dân thường. Nhưng chúng ta không còn cách nào là phải nhìn vào sự thật.
Ông đưa cả mấy buổi truyền hình trực tiếp coi như thành tích trong 4 năm qua của ngành giáo dục thì những phụ huynh như tôi không biết nói gì nữa đây. Một trong những hoạt động tốn phí tiền của và nhiều phù phiếm là các buổi truyền hình trực tiếp cho dù không phải là tất cả các buổi truyền hình trực tiếp. Nhưng đối với ngành giáo dục thì có đến triệu buổi truyền hình trực tiếp cũng chẳng có ý nghĩa gì về bản chất của nó.
Quả thực, một trong những hội chứng thời công nghệ hiện đại ở nước ta là "hội chứng truyền hình trực tiếp". Liệu ông có thể bớt một buổi truyền hình trực tiếp để làm một cái cầu tre thôi cho những học sinh thân yêu của ông ở Pôkô không phải đu ròng rọc như "khỉ đu dây" qua sông đi học không?
Ông viết: 61/63 tỉnh đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS. Tôi cam đoan với ông rằng: ngay cả những nước có nền giáo dục tiên tiến nhất thế giới cũng không dám tuyên bố gần 100% hệ thống giáo dục THCS của họ đạt CHUẨN. Hay ở Việt Nam, CHUẨN của chúng ta khác CHUẨN của họ? Thay mặt bạn đọc, xin ông viết cho một bài có thể là 10 kỳ cũng không sao để nói rõ chúng ta đã đạt CHUẨN như thế nào.
Rồi những hội thảo, những bài báo hay là lượng truy cập của Báo điện tử của ngành giáo dục mà ông đưa ra trong bài viết như thành tích của nền giáo dục quả thật làm các phu huynh buồn quá, thất vọng quá. Nó chẳng nói lên điều gì về bản chất của bất cứ nền giáo dục nào trên thế giới. Đó chỉ là những hoạt động phụ trợ không hẳn cần thiết cho một nền giáo dục yếu kém như nền giáo dục chúng ta. Vì Bộ GD-ĐT không phải là đơn vị tổ chức sự kiện (hội thảo) hay là một tờ báo cần phải tăng lượng hit.
Không, không... tôi sẽ không tiếp tục nói nữa. Bởi nếu nói tiếp tôi sẽ bị rơi vào tình trạng rối loạn bởi những con số trong bài viết của ông. Nếu thấy cần thiết, chúng ta sẽ tổ chức diễn đàn bàn luận về những con số đó. Có không ít các giáo sư danh tiếng và đông đảo những người quan tâm đến nền giáo dục chúng ta sẵn sàng luận bàn về những con số này.
Bất công hay vô cảm
Có một sự kiện đáng lẽ truyền thông phải nói đến rất nhiều thì nó chỉ được thể hiện như một mẩu tin ngắn và đầy vô cảm trên một tờ báo trong nước. Đó là sự kiện một lái xe taxi tìm cách trả lại một chiếc túi của hành khách bỏ quên trên xe của anh có đựng số tiền gần 500 triệu đồng.
Anh Đoàn Thanh Xuân (bên phải) đang trao trả lại túi tài sản cho ông Phạm Trần Anh. Ảnh: SGGP Online
Số tiền ấy đối với tôi là quá lớn và đối với một người lái taxi thì là một số tiền khổng lồ. Người lái taxi đó tên là Đoàn Thanh Xuân, 24 tuổi, thuộc Công ty Dịch vận tải Cửu Long Petrol Gas JSC. Người lái taxi có một ngàn linh một cách để giữ số tiền ấy. Nhưng anh đã tự nguyện mang trả lại. Hành động của anh làm lòng tôi run lên vì xúc động trong lúc cái nắng đang đổ xuống với nhiệt độ 40 độ C.
Cái tin đó đưa lên và ngay sau đó nó bị nhấn chìm trong những mối quan tâm sôi sùng sục của xã hội về giá vàng, giá đất, giá chứng khoán, giá căn hộ cao cấp... Cái tin đó giống như một phép thử về nhân cách sống của một xã hội. Một triết gia đã viết: "Một con người chỉ biết săn lùng vật chất để hưởng thụ chẳng khác gì một con vật lùng kiếm thức ăn. Chỉ khi con người kiếm tìm những ý nghĩa nhân văn thì con người mới bắt đầu tách ra khỏi đời sống của hoang thú". Đấy là chân lý.
Chúng ta đã từng chứng kiến hành động nhân văn của bà Tim nuôi chim và ông Ái nhặt đinh, rồi người chèo bè ở Thác Bản Giốc và bây giờ đến anh Xuân trả lại gần 500 triệu đồng. Tôi đã nói nhiều lần và bây giờ nói lại là hàng tuần tôi cùng các đồng nghiệp luôn luôn có ý thức tìm kiếm những hành động nhân cách như của những con người nói trên mà khó như xuống biển tìm chim, lên trời tìm cá vậy.
Nhưng cho dù xã hội có lúc tao loạn, trắng đen lẫn lộn thì những con người sống nhân cách vẫn còn. Nếu không thì thế giới loài người đã bị diệt vong lâu rồi. Nhưng tại sao chủ yếu những người có nhân cách lại là những người ngèo khổ. Lẽ ra những người ngèo khổ thì dễ sinh lòng tham. 500 triệu đồng đối với một người lao động bình thường quả là một số tiền thường là cả đời họ cũng không tích cóp đủ.
Nhưng thực tế dù công khai hay che đậy vẫn cho chúng ta thấy có quá nhiều những kẻ luôn luôn rao giảng về nhân cách nhưng trong lòng lại chứa đựng sự tham lam vô độ. Tiền bao nhiêu cũng không làm lòng họ bớt điên cuồng vì tiền. Họ sẵn sàng vứt đi lợi ích của nhiều người để cho lợi ích cá nhân họ.
Nhưng điều đắng cay và thất vọng hơn cả là những hành động nhân văn bây giờ đã và đang trở thành một thứ phù phiếm trong xã hội mang tên con người.

Source: Trực Ngôn

Thursday, 17 June 2010

Một vài suy nghĩ về giáo dục Việt Nam

Một cảm nhận nhỏ về giáo dục của Việt Nam đến tự nhiên khi đang search data cho luận văn. Tình cờ đọc được một bài phân tích thật hay của một thầy giáo (có lẽ là trẻ) đang dạy ở trường Kinh tế quốc dân về các yếu tố ảnh hưởng đến lạm phát. Bài phân tích ngắn gọn trong khuôn khổ một bài báo nhưng logic và chặt chẽ. Không như nhiều bài nghiên cứu khác của Việt Nam thường chỉ mang tính định tính, bài viết của thầy sử dụng mô hình kinh tế lượng, đưa các biến số vào và xử lí số liệu một cách định lượng, chỉ rõ các mối quan hệ trên căn cứ khoa học, đồng thời quá trình cleaning data được mô tả tương đối chi tiết và nguồn tài liệu được chú thích rất rõ ràng. Rất sung sướng khi đọc xong bài viết này, không chỉ vì nó liên quan đến đề tài mình quan tâm, mà vui khi có thể tự phủ nhận một quan điểm trước đây của chính mình rằng các giáo viên ở Việt Nam hầu như chẳng nghiên cứu gì mấy, chủ yếu chỉ đi chấm bài và đi dạy thêm ở các tỉnh. Tuy nhiên, cách làm chặt chẽ và khoa học quá mức khiến mình nghi ngờ thầy có được đào tạo ở nước ngoài. 

Quả không sai, sau một hồi search thông tin thì được biết thầy làm tiến sĩ kinh tế tại University of Manchester, bảo sao phong cách viết và nghiên cứu khác hẳn những giáo viên khác. Đồng thời thầy không tập trung ở việc dậy mà chủ yếu làm nghiên cứu trong viện, thành ra có thời gian để viết và đi sâu vào research. Chẳng biết nên vui hay nên buồn. Vậy là những người giáo viên giỏi, nghiên cứu nhiều và có phương pháp logic là có nhưng không nhiều, mà lại là những người đi học ở nước ngoài về, còn những giáo viên khác thì sao? Tự nhiên nhận ra rằng 1 năm ở bên này người ta dậy cho mình nhiều điều có thể còn hơn 4 năm học ở nhà. 1 năm học, có thể rút ra phương pháp nghiên cứu, có thể đọc và hiểu một bài viết tương đối chuyên ngành của những người làm nghiên cứu, 1 năm để học được thế nào là critical thinking, thế nào là vận dụng references để đưa vào bài viết của mình chứ không ăn cắp của người khác. Một năm chỉ lên lớp có chưa đầy 240 tiếng nhưng hiểu hơn nhiều 4 năm học Đại học tại Việt Nam. Ngày trước thầy giáo hướng dẫn lúc nào cũng động viên mình đưa mô hình lượng hóa vào bài luận văn, nhưng thầy chẳng dậy cách mình mô hình hóa và chạy chương trình ra làm sao...nếu bây giờ cho làm lại, mình biết sẽ có thể khác rất nhiều.

Tự nhiên lại thấy suy nghĩ về giáo dục ở Việt Nam và các nước tiên tiến khác, đâu là cái khiến chất lượng giáo dục khác xa nhau đến vậy. Không phải sinh viên Việt Nam không đủ thông minh để hiểu những vấn đề phức tạp, cũng không phải giáo viên Việt Nam không đủ trình độ để dạy học sinh những điều ấy, vậy đâu là cốt lõi của vấn đề. Đọc những bài assignment viết trong 1 năm qua, đã thấy khác nhiều so với những bài tiểu luận và nghiên cứu khoa học trước đây mình và nhóm viết, chưa kể bạn bè xung quanh còn đi mua tiểu luận bán sẵn, chỉ cần 15,20 nghìn ra thay tên đổi họ là có một bài tiểu luận đem nộp, gặt điểm 7, điểm 8 ngon lành mà không hề biết trong bài viết những gì...

Thi thoảng cũng lóe lên cái ý nghĩ muốn làm nhà giáo, cũng vì những điều như thế này...

Wednesday, 16 June 2010

Bài học Hy Lạp

Có nhiều dẫn chứng thuyết phục cho thấy chính việc châu Âu nhiều lần làm ngơ trước các hành xử vô nguyên tắc của thành viên khiến Hy Lạp ra nông nỗi ngày nay.

Năm 1996, để chuẩn bị cho việc ra mắt đồng euro, Hội đồng châu Âu đã họp tại Dublin để thảo luận các vấn đề cần thiết. Và Liên minh châu Âu (EU) ký một hiệp ước quy định các thành viên trong nhóm giới hạn thâm hụt ngân sách hàng năm không vượt quá 3% GDP và tổng nợ chính phủ không vượt quá 60% GDP quốc gia.
Mười một sáng lập viên lúc bấy giờ vẫn ấn định giờ G là ngày 1/1/1999 ra mắt đồng euro. Nhưng không có quốc gia nào trong khối lúc bấy giờ đáp ứng được tiêu chí trên. Ví dụ lúc đó Bỉ có tổng nợ quốc gia lên đến 131% GDP.

Gia nhập vội vã
Tham vọng tạo ra một khối kinh tế chung có sức ảnh hưởng đã khiến cho các thành viên sáng lập lúc bấy giờ muốn có càng nhiều thành viên càng tốt. Điều đó khiến các tham vọng chính trị va vấp với những thực trạng về nền kinh tế các quốc gia.

Bất chấp tất cả, các quốc gia châu Âu “làm đẹp” sổ sách bằng mọi giá để kịp tiến độ gia nhập. Lúc đó, con số “sạch đẹp” thâm hụt 4% của Hy Lạp khiến một số người nghi ngờ.
Thần kỳ hơn khi Hy Lạp giảm được mức thâm hụt xuống còn 2,5% vào năm 1998 và dự báo lúc bấy giờ nói thâm hụt chỉ còn 1,9% vào năm 1999. Cả châu Âu đã hoan hô thành tích này, tung hô Hy Lạp như một câu chuyện thần kỳ khiến một số nước phải ngưỡng mộ. Tây Ban Nha, Pháp, Bồ Đào Nha cũng cố gắng “đạt thành tích” thâm hụt chỉ 3%.

Những số liệu “ma”
Quả đúng như người ta nghi ngờ. Tháng 3.2000, dưới một tiêu chuẩn kế toán mới, cho thấy thâm hụt thực sự của Hy Lạp vào năm 1998 là 3,2%. Đến năm 2004 một báo cáo khác lại chỉ ra con số thâm hụt của Hy Lạp vào năm 1998 là 4,3%, bởi Hy Lạp đã nhập nhằng tiền chi tiêu mua sắm công với viện trợ chính phủ đến 2 tỉ euro.
Không chỉ thế, Hy Lạp còn cố ý không tính đến một số chi tiêu quân sự cũng như y tế trong tổng chi chính phủ. Ngược lại, quốc gia này còn xem một số viện trợ từ châu Âu là khoản thu vào của chính phủ.

Với cách này, Hy Lạp đã “bùa” thâm hụt ngân sách năm 2003 một cách khó tin. Vào tháng 3/2004, Hy Lạp công bố thâm hụt ngân sách 2,6 tỉ euro tương đương 1,7%, tức thấp hơn nhiều so với mức trung bình của EU là 2,7%. Điều đó khiến nhiều người nghi ngờ và EU gây áp lực khiến Hy Lạp công bố lại.

Dưới áp lực từ châu Âu, Hy Lạp công bố là 3,2% bởi trước đó đã tính các trợ cấp thuế ước tính của châu Âu vào nguồn thu chính phủ. Bốn tháng sau đó, Hy Lạp thừa nhận đã bỏ qua một số khoản chi tiêu quân sự, tính cao lên giá trị thặng dư an sinh xã hội cùng lãi suất thấp đi, nên con số thực phải là 4,6%. Đến tháng 3.2005, Hy Lạp “thành thật” thông báo thâm hụt của năm 2003 là 5,2%. Và trong lần “thành thật” cuối cùng vào cuối năm đó, con số tăng lên mức 5,7%. Sau 18 tháng, số liệu thâm hụt năm 2003 đã tăng từ 2,6 tỉ lên 8,8 tỉ euro.

Có lợi cùng hưởng, có hoạ… tự chia
Theo ông Jean-Pierre Jouyet, chủ tịch uỷ ban Giám sát thị trường chứng khoán Pháp và là cựu cố vấn trưởng của chủ tịch Uỷ ban châu Âu, vấn đề hiện tại của Hy Lạp cũng cho thấy thể chế tài chính của EU không đủ năng lực và chuyên môn để kềm chế những thành viên không tuân thủ hiệp ước của khối.

David Marsch, tác giả cuốn Đồng euro là cuốn sách nói đến quá trình khai sinh ra đồng tiền này lý giải liên minh tiền tệ đã được xem là công cụ cho liên minh chính trị, nên các “sáng lập viên” chẳng hề quan tâm nhiều đến chuyện trừng phạt thành viên vi phạm quy chế chung.

Năm 1996, khi thảo luận xem liệu có cần thiết có những công cụ trừng phạt những thành viên vi phạm hay không, Tổng thống Pháp Jacques Chirac và Thủ tướng Đức Helmut Kohl cho rằng nên dựa vào ý thức, và cuối cùng EU ủng hộ chủ trương này. EU cho rằng các quốc gia sẽ phải tự điều tiết lấy.

Willem Buiter, kinh tế gia trưởng của Citigroup và là thành viên của uỷ ban Chính sách tiền tệ của ngân hàng Anh quốc, mô tả hiệp ước 1996 như những con hổ giấy. Còn ông Jean-Pierre Jouyet nói: “Một hiệp ước mà không có biện pháp trừng phạt thì là vô nghĩa”.

Đâu chỉ Hy Lạp, vào năm 2002 đến 2004, Pháp và Đức vượt chuẩn thâm hụt thì các quốc gia EU khác cũng bình chân như vại. Ông Jean-Luc Dehaene, cựu Thủ tướng Bỉ, không ngại chỉ trích: “Họ có xu hướng đưa ra quyết định chính trị”. Nay, đến khi Hy Lạp kêu van và lo sợ đồng euro chết yểu thì EU mới vào cuộc.


-----------------------------------------------
Hy Lạp - Người khổng lồ ngủ quên trên nợ

Gia nhập khu vực đồng tiền chung euro năm 2001 là cơ hội lớn để Hy Lạp có thể tiếp cận với thị trường vốn quốc tế. Đáng buồn thay, đây lại là nguyên nhân khiến quốc gia này lâm vào cảnh “chúa chổm”.

Dễ dàng hút vốn đầu tư nước ngoài, trong gần một thập kỷ qua, Chính phủ Hy Lạp liên tục bán trái phiếu để thu về hàng trăm tỷ đôla. Số tiền này lẽ ra có thể giúp kinh tế Hy Lạp tiến rất xa nếu chính phủ có kế hoạch chi tiêu hợp lý. Nhưng điều này không xảy ra, nhà chức trách dường như “ngủ quên” trên núi tiền có được nhờ vay nợ. Nói đúng hơn, Chính phủ Hy Lạp chỉ biết chi tiêu (phần lớn cho cơ sở hạ tầng) chứ hầu như không quan tâm đến các kế hoạch trả nợ.

Người nghèo và người hưởng lương hưu là những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của khủng hoảng nợ tại Hy Lạp. Ảnh: AP

Một ví dụ dễ thấy nhất là công tác tổ chức Olympic 2004 - kỳ thế vận hội được hoành tráng nhất và cũng tốn kém nhất trong lịch sử. Chi 12 tỷ euro (cao hơn tới 10 tỷ so với dự kiến) nhưng không cho phép bất cứ một biển hiệu quảng cáo nào được xuất hiện trên đường phố, Chính phủ Hy Lạp đã khiến ngân sách quốc gia năm 2004 thâm hụt tới 6,1% (so với GDP) trong khi giới hạn mà khối EU cho phép là 3%.

Không chỉ chi phí cho cơ sở hạ tầng, quỹ lương của khối dịch vụ công tại Hy Lạp đã tăng gấp đôi trong vòng 10 năm qua. Trong khi đó, nguồn thu không được cải thiện sau hàng loạt biện pháp cắt giảm thuế để kích thích đầu tư.

Những bất ổn nội tại của kinh tế Hy Lạp thực sự biến thành cơn bạo bệnh khi cơn bão khủng hoảng kinh tế thế giới 2008-2009 tràn qua quốc gia Nam Âu này. Cuối tháng 9/2009, chỉ vài tuần trước khi bị đánh bại trong cuộc tổng tuyển cử ngày 4/10/2009, chính quyền của Thủ tướng Costas Karamanlis cho biết thâm hụt ngân sách năm 2009 của nước này ở mức 6-8% so với GDP.

Con số này nhanh chóng bị bác bỏ khi đảng Xã hội Hy Lạp lên nắm quyền. Ngày 20/10/2009, tân thủ tướng George Papandreou khẳng định thâm hụt ngân sách trong tài khóa 2009 phải ở mức 12,5%, gấp hơn 4 lần giới hạn cho phép của một quốc gia sử dụng đồng euro. Mức thâm hụt này cùng với khoản nợ trị giá 300 tỷ euro đã thực sự cho thấy tính nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng tại Hy Lạp. Nguy hiểm hơn, nền kinh tế lớn thứ 27 thế giới này rất có thể chỉ là kíp nổ của toàn bộ hệ thống tài chính, tiền tệ châu Âu.

So sánh thâm hụt ngân sách (thanh màu đỏ) và nợ (thanh màu vàng) của Hy Lạp với một số quốc gia châu Âu trong năm 2009. Nguồn: EC

Ngày 3/11/2009, Ủy ban Châu Âu (EC) dự báo mức thâm hụt ngân sách của Hy Lạp là 12,7% trong năm 2009 và 12,2% trong 2010. 2 ngày sau, chính phủ nước này công bố dự thảo ngân sách tài khóa 2010, trong đó nhấn mạnh tới việc thắt chặt chi tiêu và dừng các chương trình miễn thuế nhằm giảm thâm hụt ngân sách xuống mức 9,4%.

Cùng thời điểm này, nhiều dự báo được được đưa ra cho thấy nợ công của Hy Lạp có thể tăng từ mức 113,4% GDP năm 2009 lên 121-125% GDP trong năm 2010. Hàng loạt tổ chức quốc tế tuyên bố hạ định mức tín nhiệm của Hy Lạp trên thị trương tài chính. Ngày 7/12/2009, S&P cho Hy Lạp điểm tín nhiệm A- với triển vọng kém lạc quan. Một ngày sau đó, Fitch đánh tụt điểm số của nền kinh tế này từ A- xuống còn BBB+.

Trước những diễn biến xấu, ngày 14/12/2009, Thủ tướng Papandreou tuyên bố sẽ thẳng tay với nạn tham nhũng, thắt chặt chi tiêu hơn nữa, trong đó đánh thuế 90% lên các khoản thưởng của giới “cá mập” ngân hàng cũng như ra lệnh cấm toàn bộ việc thưởng tiền cho các quan chức điều hành trong khu vực công. 10 ngày sau, Quốc hội Hy Lạp thông qua dự thảo ngân sách và dự báo mức thâm hụt ngân sách của năm 2010 là 9,1%.

Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia trong khối sử dụng đồng tiền chung euro vẫn tỏ ra chưa thật hài lòng với kế hoạch nói trên vì cho rằng tình trạng ngân sách thâm thủng và bất ổn của Hy Lạp có thể ảnh hưởng tới toàn khối. Định mức tín nhiệm của nước này tiếp tục đi xuống trong mắt các tổ chức quốc tế. S&P tiếp tục hạ điểm của Hy Lạp xuống còn BBB- vào ngày 16/12. Trái phiếu Chính phủ Hy Lạp liên tục phải nâng lãi suất trên thị trường tài chính quốc tế.

Bước sang năm 2010, Chính quyền của Thủ tướng Papandreou một lần nữa phải thay đổi kế hoạch vào ngày 14/1/2010 nhằm hạ mức thâm hụt xuống dưới 3% vào năm 2012 như yêu cầu của EU. Theo kế hoạch này, bội chi ngân sách trong năm 2010 của quốc gia nam Âu này sẽ phải ở mức 8,7%.

Song song với cắt giảm ngân sách dành cho y tế, quốc phòng, tăng thuế, ngày 2/2, lãnh đạo Hy Lạp tuyên bố một chính sách lương thưởng hà khắc đối với khối dịch vụ công. Mục tiêu của chính sách này là nhằm cắt giảm quỹ lương khoảng 4%.

Đến ngày 25/2, sau cuộc gặp với đại diện EU và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Chính phủ Hy Lạp cho biết sẽ xem xét một kế hoạch “thắt lưng buộc bụng” mới. Kế hoạch này, cuối cùng đã được công bố vào ngày 3/3 với quy mô tương đương 4,8 tỷ euro, bao gồm cắt giảm quỹ hưu trí, lương thưởng tại khu vực công, ban hành một số sắc thuế mới đối với các các sản phẩm nhập khẩu như thuốc lá, rượu, xăng dầu và các mặt hàng xa xỉ.

Bằng việc thực hiện những động thái mạnh tay với nền kinh tế, Chính phủ Hy Lạp hy vọng có thể giúp giảm tỷ lệ bội chi ngân sách cũng như tiếp cận được những khoản hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, cầu chuyện về những khó khăn của kinh tế nước này chắc chắn không thể được giải quyết trong một sớm, một chiều trong khi đời sống xã hội Hy Lạp đang bắt đầu phải chịu đựng bất ổn từ những cuộc biểu tình, đình công… để phản đối các chính sách hà khắc của Chính phủ.

Source: Vnexpress
---------------------------------------------
Đọc xong mấy bài viết về Hy Lạp, tự nhiên có cảm giác những gì được học không hoàn toàn là một mớ lí thuyết mà đôi khi nó thật đến bất ngờ. Một quốc gia mà có thể đùa với cán cân ngân sách của mình, thì hậu quả sẽ như thế nào? Câu hỏi nghe như một câu hỏi trong sách giáo khoa. Cái cần suy nghĩ đó là Việt Nam rút ra được bài học gì từ câu chuyện của người khổng lồ Hy Lạp? Nếu chúng ta tiếp tục chủ quan về tình hình vay nợ và sử dụng ngân sách một cách thiếu tính toán, chúng ta cũng có thể đi vào lối mòn của những con số âm khổng lồ ấy. 

Một điểm chung giữa Việt Nam và Hy Lạp đó là nạn tham nhũng, đây cũng chính là một trong những nguyên nhân sâu xa của nguy cơ vỡ nợ của Hy Lạp. Cái cách mọi công việc đều được "chạy" trọt và xử lý theo lối "hành lang" đã trở nên ngày càng phổ biến ở Việt Nam, tới mức dường như thành một "văn hóa" tất yếu trong thời đại ngày nay. Ngoài những vụ án đã bị lôi ra ánh sáng, thử hỏi còn bao nhiêu khoản tiền vân âm thầm chảy ngầm qua các túi của các sếp và bao giờ ngân sách nhà nước mới được thực sự công khai và minh bạch, như ngày xưa thầy dạy Tài chính công vẫn nói. Cách quản lý theo đầu ra thay vì theo đầu vào như đã được học là một cách thức rất hay, nhưng dường như nó chỉ nằm trên lí thuyết vì đọc rất nhiều bài liên quan đến ngân sách nhưng chẳng ở đâu nói đên MTEF cả.